Ben jij een ochtend- of avondmens?

Je hebt vast weleens iemand horen zeggen dat hij geen ochtendmens is. Daar is een reden voor: sommige mensen zijn van nature productiever in de ochtend, andere ’s avonds en vice versa. Geloof het of niet maar je lichaam is voorgeprogrammeerd om beter te functioneren op sommige momenten van de dag dan andere. Of je ’s ochtends of juist ’s avonds het meest uit je handen krijgt, heeft deels te maken met genen. Die sturen je biologische klok aan. Die klok bepaalt onder meer het slaap-waakritme en daarmee op welk moment van de dag je het wakkerst bent. Gebaseerd op diverse ochtend en avond voorkeuren, vallen mensen in verschillende classificaties, zogeheten “chronotypes”.

Ieder mens heeft een interne klok, maar die uurwerken staan niet allemaal hetzelfde afgesteld. Bij de meeste mensen beginnen je hersenen rond 21.00 uur melatonine te produceren. Daardoor word je slaperig, ga je rond 23.00 uur naar bed en sta je een dag later rond 7.00 uur weer op. Rond 10 uur in de ochtend ben je op je productiefst.

Maar bij mensen met een later chronotype, oftewel avondmensen, beginnen al die dingen later, waardoor zij geneigd zijn later naar bed te gaan en moeite hebben met vroeg opstaan. Terwijl bij mensen met een gemiddeld chronotype het aantal uren dat ze slapen op werkdagen en op vrije dagen ongeveer gelijk is, ligt dit bij avondmensen veel verder uiteen. Doordat roosters en werktijden van werknemers hoofdzakelijk zijn toegespitst op vroege vogels hebben de avondmensen vaak last van een “dagelijkse jetlag”.

Daglicht

Toch kun je de timing van je inwendige klok een beetje manipuleren met dag- en kunstlicht. Als je ’s ochtends in daglicht baadt, zal je vanzelf meer neigen naar ochtendmens. Andersom geldt dat dus ook: ochtendmensen die ’s avonds met veel licht worden geconfronteerd, zullen sneller een avondmens worden.

Ochtendmensen tevredener

Maar wanneer ben je nou beter af: als avond- of ochtendmens? Spaanse onderzoekers van de Universitat de Barcelona vergeleken de verschillende eigenschappen van deze type mensen. Wat blijkt: ochtendmensen zijn vasthoudender en beter bestand tegen moeheid, frustraties en moeilijkheden in het algemeen. Hierdoor zijn ze tevredener over hun leven en minder gevoelig voor drugs- en alcoholverslavingen.

Avondmensen creatiever

Gelukkig bestaat het leven van een avondmens niet alleen maar uit kommer en kwel. Avondmensen zijn volgens de onderzoekers creatiever, extravaganter, temperamentvoller, impulsiever en meer op zoek naar nieuwe ervaringen dan ochtendmensen. Hoewel ochtendmensen beter scoren op academische prestaties doen avondmensen dit op intelligentie. Helaas lijden ze wel vaker aan slapeloosheid en ADHD. Dit kan komen doordat het voor avondmensen lastiger is om zich aan te passen aan het ritme van de maatschappij.